ravashhay/jelogiri

روشهای جلوگیری از بارداری

روش‌های جلوگیری به دو دسته‌ی حائل و هورمونی تقسیم می‌شوند. افزون بر این دو دسته چهار روش دیگر نیز وجود دارد:

• عدم مقاربت جنسی. تنها روش ۱۰۰ درصد موفق در جلوگیری از بارداری و انتقال بیماری‌های مقاربتی است.
• اعمال جراحی نابارورسازی (وازکتومی در مردان و توبکتومی در زنان). آخرین راه جلوگیری از بارداری است. مرد یا زنی که نابارور شده است دیگر نمی‌تواند بچه‌دار شود. این عمل به‌ندرت برگشت‌پذیر است.
• تقویم طبیعی تخمک‌گذاری. می‌توان با اجتناب از مقاربت طی دورانی که زن تخمک‌گذاری می‌کند از بارداری جلوگیری کرد. این روش نیاز به دقت دارد، زیرا هم طول چرخه هم زمان تخمک‌گذاری در زن‌ها متفاوت است. این روش بسیار طبیعی و کاملاً سالم و بی‌عوارض است اما اگر دقت‌های لازم صورت نگیرد، ضریب بارداری افزایش می‌یابد.
• آمیزش منقطع (۲۷ درصد عدم موفقیت). اگر در مقاربت جنسی قبل از آن‌که انزال صورت گیرد مرد آلت خود را خارج کند و خارج از واژن انزال شود، از بارداری جلوگیری می‌شود. اما این روش صد‌در‌صد نیست. بعضی از اسپرم‌ها می‌توانند پیش از آن‌که انزال صورت گیرد وارد مهبل شوند و هم‌چنین اسپرم موجود روی پوست اطراف مهبل نیز می‌تواند وارد مهبل شود.

باید توجه داشت که استفاده از روش‌ها یا ابزارهای جلوگیری از بارداری لزوماً مانع انتقال بیماری جنسی و مقاربتی نمی‌شود.

ابزارهای حائل

• کاندوم مردانه (۱۵ درصد عدم موفقیت).
• کاندوم زنانه. این کاندوم دو حلقه‌ی انعطاف‌پذیر دارد که رحم و ناحیه‌های بیرون واژن و لوله‌ی درون واژن را می‌پوشاند.
• اسپرم‌کش (۲۶ درصد عدم موفقیت). استفاده از محلول یا ژل یا کف یا پماد شیمیایی اسپرم‌کش در درون واژن پیش از مقاربت باعث ازبین‌بردن اسپرم‌ها می‌شود. اخیراً آزمایش‌ها نشان داده‌اند که وجود ترکیبات شیمیایی در این اسپرم‌کش‌ها واژن را در برابر ویروس‌ها حساس‌ می‌کند.
• دیافراگم (۱۶ درصد عدم موفقیت). پوششی از جنس لاستیک و با خاصیت کش‌سانی است که در مهبل زن قرار می‌گیرد و دهانه‌ی رحم را می‌پوشاند. دیافراگم یا سرپوش اندازه‌های مختلف دارد و اندازه‌ی آن را باید پزشک تعیین کند. معمولاً سطح دیافراگم آغشته به کرم اسپرم‌کش است که اسپرم‌های نزدیک دهانه‌ی رحم را از بین می‌برد.
• سرپوش رحم (۱۶ درصد عدم موفقیت). از جنس لاتکس تهیه می‌شود و حاوی ژل یا کرم اسپرم‌کش است. روی سطحی که مجاور رحم نیست و به‌صورت کاسه‌ا‌ی کوچک درون واژن قرار می‌گیرد. از دیافراگم بهتر است، چون مواد شیمیایی اسپرم‌کش کم‌تر رحم و ناحیه‌های حساس را تهدید می‌کنند.

ابزارهای هورمونی

• قرص‌های ضدبارداری (۳-۸ درصد عدم موفقیت). این قرص‌ها حاوی دو نوع هورمون ترکیبی استروژن و پروژسترون است. این هورمون‌ها مانع از تخمک‌گذاری و چسبیدن تخمک به بافت سطحی رحم می‌شود. چنان‌چه قرص‌های ضدبارداری به‌درستی مصرف شود، راهی بسیار مطمئن برای جلوگیری از بارداری به‌حساب می‌آید.

موارد منع مصرف قرص‌های ضدبارداری: زنان سیگاری بالای ٣٥ سال، افراد مبتلا به لخته‌ی خون، مبتلایان به سرطان پستان، کسانی که در معرض حمله‌ی قلبی یا سایر بیماری‌های قلبی‌اند وزنان مبتلا به بیماری‌های کبدی شدید.

• حلقه‌های واژنی. حلقه‌ی ضدبارداری حلقه‌ای نرم و انعطا‌ف‌پذیر است که خود زن در مهبل قرار می‌دهد. حلقه حاوی دز کم‌تری از استروژن و پروژسترون است. استفاده از حلقه شیوه‌ی مطمئنی است. حلقه این هورمون‌ها را به‌تدریج آزاد می‌کند. حلقه‌های ضدبارداری باید به مدت سه هفته در مهبل باقی بمانند، سپس حلقه بیرون آورده می‌شود و بعد از یک هفته حلقه‌ی نو دیگری در مهبل قرار داده می‌شود. حلقه مانع از تخمک‌گذاری می‌شود و استفاده از آن آسان است. حلقه‌های ضدبارداری را باید با تجویز پزشک خریداری کرد. زنانی که مجاز به استفاده از قرص‌های ضدبارداری نیستند، نمی‌توانند از حلقه‌ی ضدبارداری نیز استفاده کنند.
• چسب‌های ضدبارداری. چسب ضدبارداری حاوی همان مقدار استروژن و پروژسترون است که در قرص‌های ضدبارداری موجود است. هورمون‌ها از طریق پوست وارد بدن می‌شود. چسب‌ها طی سه هفته متوالی در یک روز معین از هفته تعویض می‌شوند. هفته‌ی چهارم به علت قاعدگی از آن استفاده نمی‌شود. این وسیله را باید با تجویز پزشک تهیه کرد. برچسب‌ها به اندازه‌ی قرص‌های ضدبارداری قابل اطمینان‌اند.
• حلقه‌های هورمونی (۱۴ درصد عدم موفقیت). حلقه‌ی هورمونی (که به سیستم درون رحمی (IUS) یا دستگاه درون رحمی (IUD) نیز معروف است) شیء کوچکی است که پزشک در رحم زن قرار می‌دهد. قراردادن حلقه ممکن است کمی ناراحت‌کننده باشد، اما ناراحتی معمولاً زود تسکین می‌یابد. حلقه‌ی هورمونی مانع از رشد بافت فوقانی رحم و هم‌چنین نفوذ و حرکت اسپرم در رحم می‌شود. تأثیر حلقه‌ی هورمونی به مدت چندین سال باقی می‌ماند و وسیله‌ای مطمئن برای جلوگیری از بارداری است.
• کپسول‌های ضدبارداری قابل کاشت (نورپلانت). این نوع کپسول‌ها تقریباً به اندازه‌ی چوب کبریت و حاوی هورمون پروژسترون ترکیبی‌اند. زیر پوست بازوی زن کاشته می‌شوند و بسته به نوع کپسول بین سه الی پنج سال باقی می‌مانند. این کار در مطب پزشک انجام می‌گیرد. کپسول‌های کاشته‌شده مانع از تخمک‌گذاری می‌شود و با تأثیر در مخاط گردن رحم از رسیدن اسپرم به لوله‌های فالوپ جلوگیری می‌کند. کپسول‌های ضدبارداریِ قابل کاشت وسیله‌ی مطمئنی برای جلوگیری از بارداری است.
• داروهای تزریقی:

  • Depo-Provera، برای سه ماه فقط پروژسترون
  • Lunelle، برای یک ماه

آیا استفاده از روش‌های جلوگیری از بارداری می‌تواند در ابتلا یا پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی موثر باشد؟

تا امروز تنها روش جلوگیری که بیش‌ترین تأثیر را در پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی دارد استفاده از کاندوم است. کاندوم مانع خوبی برای بیماری‌های چون ایدز و هپاتیت است، اما بیماری‌های مقاربتی دیگر چون اچ‌پی‌وی یا ویروس پاپیلومای انسانی ممکن است از طریق نقاطی منتقل شوند که با کاندم پوشانده نشده است. معمولاً توصیه می‌شود حتا اگر از ابزار دیگری برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌شود هم‌چنان از کاندوم نیز استفاده شود.

آمارها نشان می‌دهد اگر در صد‌در‌صد مقاربت‌های جنسی از کاندوم استفاده شود، ابتلا به سیفیلیس ۵۰ درصد، گاناریا ۷۱ درصد، کلامیدیا ۵۰ درصد، هرپس ۴۰ درصد و ایدز ۸۵ درصد کاهش می‌یابد.

مقایسه روش ها

روش های ضد بارداری	محافظت در برابر باکتری	محافظت در برابر ویروس
کاندوم	Usually protective	Protective, but not for HPV
اسپرم کش	Not Protective	Increases risk of HIV
دیافراگم	Protective against cervical infection Can facilitate vaginal bacterial overgrowth	Protective against cervical tumors
قرص‌های ضد‌بارداری یا روش‌های هورمونی	Increases risk of chlamydia and gonorrhea	Protective against cervical tumors
مقاربت منقطع	Slightly protective	Slightly protective
آی یو دی	Increases risk of pelvic inflammatory disease (PID)	Not Protective
تقویم باروری طبیعی	Not Protective	Not Protective
سرپوش رحم	Potentially protective against chlamydia and gonorrhea. Research currently underway	Potentially protective against HIV. Research currently underway